VUCA to prawie cztery dekady historii
Czas mija szybko. Akronim VUCA i cała koncepcja ma już prawie cztery „krzyżyki na karku”.
VUCA pojawiła się w okresie zimnej wojny i stanowiła swoisty punkt orientacyjny do opisywania świata. Najpierw w wojskowości a potem także w biznesie pomagając nadać sens światu by go zrozumieć i pozwolić na maksymalnie efektywne działanie. VUCA to akronim oznaczający zmienny, niepewny, złożony i niejednoznaczny. Termin ten okazał się w ostatnich dziesięcioleciach przydatnym narzędziem. Podkreśla trudności w podejmowaniu dobrych decyzji w paradygmacie częstych, często wstrząsających i mylących zmian. Jednocześnie koncepcja VUCA jest jasna, sugestywna i coraz bardziej przestarzała.
Jak coś jest powszechnie używane to przestaje być atrakcyjne
Być może VUCA traci swoje znaczenie bo pomimo powszechności nie jest dostatecznie użyteczna. Okazuje się, że nadanie sensu zdarzeniom, korzystanie z wizji zamiast szczegółowych planów, pozyskiwanie informacji z otoczenia, upraszczanie systemów zarządzania czy bycie zwinnym nie daje odpowiedzi jak sobie radzić w obecnych czasach?
Świadczą o tym liczne badania i oczywiście nasze Ogólnopolskie Badanie Zarządzania Zmianą także. Skuteczność wdrażania zmian dalej jest na niskim poziomie.
To może coś nowego? – BANI
Jamais Cascio zaproponował nowy model BANI, bo:
• To, co było zmienne czyli niestabilne, przestało być wiarygodne.
• Ludzie nie czują się już niepewni, są niespokojni.
• Rzeczy nie są już złożone, zamiast tego podlegają nieliniowym systemom logicznym.
• To, co kiedyś było niejednoznaczne, dziś wydaje się nam niezrozumiałe.
BANI rozszyfrowane
„B” jak Kruchy – wszystko co jest kruche może się zepsuć w każdym momencie
„A” jak Niespokojny – jeśli jesteśmy niespokojni, czujemy się również bezradni i niezdolni do podejmowania decyzji
„N” jak Nieliniowe – przyczyna i skutek nie jest już możliwa do oszacowania z góry.
„I” jak Niezrozumiałe – nieliniowe skutki dowolnej przyczyny, wydarzeń i decyzji często wydają się być pozbawione jakiejkolwiek logiki
Wskazówki realnych opcji odpowiedzi na aktualne wyzwania
Jeśli coś jest kruche , wymaga zdolności i odporności.
Jeśli czujemy niepokój, potrzebujemy empatii i uważności .
Jeśli coś jest nieliniowe, wymaga kontekstu i adaptacji .
Jeśli coś jest niezrozumiałe, wymaga przejrzystości i intuicji.
BANI ma dostarczyć nowy język do opisu i zrozumienia tego, co się dzieje. Ma być podstawą do budowania i rozwijania nowych podejść.
Byłbym szczerze zadowolony gdyby BANI zwiekszyła skuteczność zmian choćby o parę procent.