Agile – zwinność w firmie. Bez zwinności trudno nam (partnerom Szkoły Zarządzania Zmianą) wyobrazić sobie efektywne funkcjonowanie firmy w świecie SPAM-u (ang.VUCA).
Trudno też wyobrazić sobie firmę, często zatrudniającą kilkadziesiąt, kilkaset, a czasem tysiące pracowników, w której od danego dnia wszyscy akceptują i stosują zwinność w zarządzaniu i codziennej praktyce. Właśnie opublikowane rezultaty IV Ogólnopolskiego Badania Zarządzania Zmianą (OBZZ2019) zawierają podpowiedzi, jak rozpalić ogień zwinności w firmie. Wskazują cztery istotne elementy na drodze do zwinności.
Dlaczego rozpalać ogień zwinności?
Simon Sinek w książce „Zaczynaj od DLACZEGO” udowadnia, że wszelkie podejmowane w organizacjach działania powinny rozpocząć się od odpowiedzi na pytanie: Dlaczego? Daje to członkom organizacji poczucie sensu i celu. Dlaczego rozpalać ogień zwinności w firmie?
Rezultaty OBZZ2019 pokazują, że tylko 20% realizowanych zmian kończy się pełnym sukcesem. Moim zdaniem oznacza to, że dotychczasowe – klasyczne – podejście do wdrażania zmian strategii, technologii, innowacji, zmian w kulturze organizacyjnej, nie daje oczekiwanych efektów. Rozwiązaniem problemu może być podejście zwinne, czyli powrót do iteracyjnego planowania, cyklu uczenia się ludzi i organizacji oraz uczenie się na błędach, czyli podejmowanie świadomych eksperymentów. Inaczej mówiąc, zwinność w firmie.
Zarzewie
Gdybym przedstawił zarządowi firmy wnioski z naszego badania i powiedział: stańcie się zwinni! – najlepiej od jutra, to pewnie podziękowano by mi za spędzony wspólnie czas. Przecież niewielu menedżerów postawi wszystko na jedną kartę. Trudno też uwierzyć, że wszyscy pracownicy z radością rzucą się do stosowania nowej zwinnej metodyki.
Element pierwszy: Wdrażanie zwinności w firmie warto rozpocząć od niewielkich ognisk zwinności, z których płomień będzie się rozprzestrzeniał dalej. Takie ogniska emanują zwinnością, ponieważ:
- Stanowią swoisty eksperyment, którego rezultaty można oceniać i doskonalić,
- Są MVC (Minimum Viable Change), czyli najmniejszą działającą zmianą posiadającą wybrane cechy całej zwinnej organizacji,
- Efekty (pierwsze sukcesy – Quick Wins) mogą pojawić się już po kilku tygodniach czy miesiącach, a nie po latach,
- Stanowią przykład dla innych pracowników, że można!
Kto ma przygotować i rozpalić ognisko?
Element drugi: Aby zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu wdrożenia zwinności w firmie, do pracy przy pierwszych ogniskach należy zaprosić odpowiednie osoby.
Wyniki OBZZ2019 wskazują, że zespoły złożone z menedżerów i pracowników osiągają lepsze efekty niż osoby kierujące zmianą indywidualnie oraz inne formy zespołów.
Z punktu widzenia końcowego rezultatu ważne jest też, aby w takim zespole pracowały osoby reprezentujące właściwe postawy wobec zmiany. Tu możemy się posiłkować modelem dyfuzji innowacji E. M. Rogersa, który sugeruje rozpoczęcie działań z wykorzystaniem Innowatorów oraz Pierwszych Naśladowców. Innowatorzy stanowią ok. 2,5% całej organizacji – lubią ryzyko, tworzą lub próbują nowości. Wcześni naśladowcy to kolejne 13,5% – są liderami i kształtują opinię w danej firmie. To te dwie grupy pomogą rozpalić pierwsze ogniska, a następnie rozprzestrzenić zwinne podejście wśród pozostałych pracowników – Wczesnej i Późnej Większości. Będzie to o wiele prostsze jeżeli wykorzystałeś pierwszy element, czyli zrealizowałeś z sukcesem przynajmniej jedno MVC, bo to pokazuje Wczesnej większości, że zmiana ma sens, odwołuje się do ich pragmatyzmu i uwiarygadnia korzyści osiągane w wyniku zmiany.
Paliwo
Jeżeli do pierwszego ogniska włożymy jedynie suche gazety lub słomę, to początkowo rozbłyśnie ono jasnym blaskiem, ale szybko zgaśnie i zwinność w firmie się nie przyjmie.
Element trzeci: Podtrzymywanie ognia jest możliwe, kiedy agenci zmian będą utrzymywali wysokie zaangażowanie oraz będą potrafili działać zwinnie. Kluczowe znaczenie będą więc miały: utrzymanie motywacji oraz posiadanie kompetencji. Wysoki poziom motywacji zależy między innymi od tego, czy agenci zmian widzą sens swoich działań (Dlaczego?), mogą decydować o podejmowanych działaniach (autonomia, poczucie wpływu), mają satysfakcję z udziału w zespole (samorozwój) oraz widzą efekty działań (szybkie sukcesy).
Sama motywacja może nie wystarczyć, jeżeli nie będą wybierane i podejmowane właściwe działania, a rezultaty działań nie będą odpowiednio oceniane. Bez kompetencji w obszarze Zwinnego Zarządzania Zmianą, wdrożenie zwinności się nie powiedzie.
Rezultaty OBZZ2019 wyraźnie pokazują, że uczestnictwo w szkoleniach z metodyki zmian jest mocno skorelowane z sukcesem wdrożenia. Istotne jest, aby uczestnicy ognisk zwinności zdobyli umiejętność posługiwania się zwinnymi metodami i narzędziami. Dzięki temu sami będą osiągać założone cele, a co równie ważne, będą też potrafili pokazać innym, że stosowane metody są skuteczne oraz jak je stosować.
Strażnicy ognia
Nawet dobrze skonstruowane i rozpalone ognisko może zostać zgaszone przez silną wichurę lub rzęsisty deszcz. W firmie ogniska zwinności mogą być zagrożone przez aktywnych przeciwników zmian lub niekorzystne okoliczności. Stąd tak ważna rola strażników ognia.
Element czwarty: W firmie rolę strażników ognia pełnią rolę menedżerowie najwyższego szczebla.
Jak widać, na znaczny pozytywny wpływ postawy menedżerów najwyższego szczebla na wynik wdrożenia wskazało aż 55% respondentów OBZZ2019. Ta postawa podkreślająca znaczenie projektu dla organizacji, przejawiająca się w jasnych komunikatach wspierających zmianę oraz działaniach na rzecz zmiany, pozwoli na wdrożenie zwinności w całej firmie.
Podsumowanie
Jeżeli chcesz wdrożyć zwinność w organizacji:
- Rozpocznij wdrożenie od pilota,
- Zaproś właściwe osoby do zespołu agentów zmian (Innowatorów i Pierwszych Naśladowców),
- Podtrzymuj motywację agentów i zapewnij im kompetencje w obszarze zwinności i zarządzania zmianą,
- Zapewnij poparcie (i współudział) menedżerów najwyższego szczebla.