Wyścig Czerwonej Królowej

Istoty żywe muszą ciągle ewoluować, żeby uniknąć wymierania – twierdzą ewolucjoniści. Podobnie firmy muszą ciągle się zmieniać i dostosowywać do otoczenia, aby przetrwać. Wynika to z tzw. zasady Czerwonej Królowej, bohaterki książki Lewisa Carrolla.

Zasada Czerwonej Królowej

W książce Lewisa Carrolla Po drugiej stronie Lustra i co tam Alicja znalazła (Through the Looking-Glass and What Alice Found There; 1871), która jest kontynuacją Alicji w Krainie Czarów, Alicja spotyka Czerwoną Królową i staje z nią do wyścigu. Pomimo wysiłków uczestniczek biegu, ciągle pozostają w tym samym miejscu. Zaskoczona lub niezadowolona z tego faktu Alicja stwierdza, że w jej kraju zazwyczaj, gdy się tak intensywnie biegnie, to gdzieś się w końcu dobiega. Na to Czerwona Królowa odpowiada, że w jej kraju, trzeba biec, aby pozostać w tym samym miejscu.

W 1973 roku biolog-ewolucjonista Leigh Van Valen z uniwersytetu w Chicago, stworzył hipotezę Czerwonej Królowej, w której założył, że silna konkurencja wymusza stałe zmiany ewolucyjne o charakterze kierunkowym. Jako jeden z przykładów podał „wyścig zbrojeń” pomiędzy drapieżnikami i ich ofiarami: drapieżniki są coraz szybsze i sprawniejsze i lepiej „uzbrojone” dlatego, że ich ofiary są coraz szybsze i sprawniejsze.

Bez trudu można zauważyć, że zasada Czerwonej Królowej ma swoje zastosowanie w wojskowości i biznesie.

Przestrogi Czerwonej Królowej dla biznesu

Zastanówmy się, jakie przestrogi dla biznesu wygłasza Czerwona Królowa.

Zgodnie z zasadą Czerwonej Królowej i obserwacjami, jakie może poczynić każdy menedżer, otoczenie współczesnej organizacji nie jest statyczne. Firmy doświadczają w nim ciągłych zmian – pogarszania się warunków (np. prawnych) oraz coraz sprawniejszych „drapieżników” (konkurentów). Wymusza to na nich nieustanną adaptację, czyli wdrażanie udoskonaleń i innowacji. Spowolnienie biegu w stosunku do szybkości przemian otoczenia oznacza dla firmy wymieranie (powolne lub szybkie).

Często dobra pozycja konkurencyjne, potwierdzona przez udziały w rynku i wyniki finansowe, buduje u właścicieli i menedżerów poczucie samozadowolenia. Właśnie samozadowolenie jest głównym wrogiem podejmowania zmian w firmie – „skoro jest tak dobrze, to po co coś zmieniać”. Świadomi tego menedżerowie nie czekają na kryzys, aby doskonalić i rozwijać firmę. Wiedzą, że aby zachować status quo, należy nieustannie uczestniczyć w wyścigu.

Foto: flickr.com, Billie; (CC BY-NC-ND 2.0)

Udostępnij na: