Jakie metody zarządzania zmianą są aktualne?

Jeden z uczestników szkolenia z zarządzania zmianą zadał mi pytanie: Dlaczego mówisz nam o metodzie, która ma już pona 20 lat? Inny napisał w uwagach: Polecana literatura zawiera książki wydane kilka i kilkanaście lat temu.

Takie uwagi i pytania skłaniają do refleksji nad metodami i narzędziami zarządzania zmianą omawianymi na szkoleniach: Czy proponowane metody są jeszcze aktualne? Warto zastanowić się nad problemem aktualności stosowanych narzędzi w kontekście cyklu życia produktów oraz tzw. prawa Lindy’ego.

Co ma wspólnego model Lewina ze smartfonem Samsung Galaxy S6 edge?

Klient, który dzisiaj kupuje smartfona Samsung Galaxy S6 albo iPhone’a 6, przez chwilę cieszy się nowym gadżetem, ale za kilka dni lub miesięcy zaczyna się zastanawiać, jak będzie wyglądała wersja „7”. Po roku klient jest już znudzony nabytkiem, który jest jeszcze w pełni sprawny, ale w odbiorze współczesnego konsumenta produkt już się starzeje i czas rozejrzeć się za nowym modelem. Podobne mechanizmy można zaobserwować na rynku aparatów fotograficznych, komputerów, tabletów, a nawet samochodów. Nie da się ukryć, że cykl życia wymienionych produktów uległ skróceniu.

Użytkownik „przestarzałego” smartfona może przez analogię spoglądać na wiedzę i umiejętności uzyskiwane w szkole, na uczelni czy podczas szkoleń biznesowych. Przecież jego smartfon ma dopiero rok, a niektóre metody omawiane na szkoleniach mogą mieć nawet 50 i więcej lat. Czy uczestnik szkoleń nie staje się ofiarą szkoleniowego handlarza starzyzną?

Na szkoleniu z zarządzania zmianą często omawia się i wykorzystuje model Lewina (rozmrażanie, zmiana, zamrażanie) z 1951 roku albo model 7s z 1980 roku. To rzeczywiście dinozaury wśród metod zarządzania i w porównaniu z nimi, 8 etapów zmiany Kottera z 1990 roku, to 25-letni młodzieniec. A może ten 25-latek to starzec, któremu stuknęło ćwierć wieku?

Czy w związku z tym, że J. P. Kotter opublikował w 2014 roku książkę, w której przedstawia metodę 8 akceleratorów zmian, poprzednie metody mają już tylko wartość muzealną? Sam autor książki utrzymuje, że nie. Argumentuje, że nowa metoda nie zastępuje, ale uzupełnia poprzednią. Takie rozumowanie daje nam pierwszą wskazówkę, że „stare” metody nie muszą umierać tylko dlatego, że mają już 20, 30 czy 50 lat. Istotne jest to, czy badania i praktyka zarządzania potwierdzają użyteczność i skuteczność stosowanych modeli i narzędzi.

Po drugie, dlaczego do nauki o zarządzaniu mamy stosować analogie dotyczące cyklu życia niektórych produktów, skoro posługujemy się metodami i narzędziami takich nauk, jak matematyka czy fizyka, i nie narzekamy, że geometria euklidesowa ma już ponad 2000 lat (Euklides opisał klasyczną geometrię w IV wieku przed Chrystusem). To, że jakaś metoda ma wiele lat, może działać na jej korzyść, o czym przypomina nam efekt (prawo) Lindy’ego.

Przed czym chroni nas efekt Lindy’ego?

Nassim Nicholas Taleb w swojej książce „Antykruchość” podpowiada, jak wybierać wartościowe książki albo skuteczne metody zarządzania uwzględniając tzw. efekt Lindy’ego.

Taleb na przykładzie tłumaczy efekt Lindy’ego:

Kiedy widzicie młodego i starego człowieka, możecie mieć pewność, że młodszy będzie żył dłużej niż starszy. Tymczasem w przypadku obiektów trwałych, na przykład technologii [literatury i metod oraz narzędzi zarządzania], jest inaczej.

(…)

Efekt Lindy’ego: Starzy mają żyć dłużej niż młodzi, proporcjonalnie do stosunku ich wieku (dziedzina: życie produktów intelektualnych, życie rodzaju).

(…)

Dla obiektów zniszczalnych każdy dodatkowy dzień życia przekłada się na krótszą oczekiwaną dalszą długość życia. Dla obiektów niezniszczalnych każdy dodatkowy dzień życia może wskazywać na dłuższą oczekiwaną dalszą długość życia.

Uwzględniając efekt Lindy’ego można wnioskować, że im dłużej istnieje dana metoda zarządzania lub im dłużej na rynku pozostaje książka biznesowa, tym dłużej może przetrwać w przyszłości. Taleb proponuje, aby wybierać lektury kierując się omawianym efektem. Dzieła, które są czytane od 10 lat, będą czytane przez kolejnych 10; działa które są czytane od 2 tysięcy lat, przetrwają jeszcze trochę.

Podobnie jest z metodami zarządzania. Nowinka sprzed miesiąca może wydawać się atrakcyjna i może być chwytliwa, ale to, czy dane narzędzie nie jest tylko modą w zarządzaniu, jest w stanie pokazać tylko czas. Czas, który pozwoli na przeprowadzenie odpowiedniej liczby obserwacji i  stwierdzenie, że dana koncepcja jest oparta na dowodach.

Dlatego wybierając metody zarządzania zmianą i książki dotyczące tej tematyki, nie rzucajmy się na każdą nowinkę, ale zobaczmy, co z „innowacji” proponowanych 10 lat temu zostało do dzisiaj. Ta trwałość koncepcji i książek, oparta na dowodach, oszczędzi nam wielu błędów w biznesie i ochroni wzrok.
 

Jeśli chcesz otrzymywać informacje o ciekawych artykułach i wydarzeniach, zapisz się na newsletter firmy Value Creation, która jest właścicielem Szkoły Zarządzania Zmianą „Change Masters”:

Foto: Flickr – NatalieMaynor; Szkoła Zarządzania Zmianą, wikipedia

Udostępnij na: