Drabina wnioskowania

DRABINA WNIOSKOWANIA

Drabina wnioskowania jest modelem pokazującym drogę jaką każdy z nas przemierza podczas wyciągania wniosków, od rzeczywistych obserwowalnych faktów do działania. Model ten opracowany przez Chrisa Argyrisa pokazuje znaczenie posiadanych przekonań i ich wpływ na to jakie wnioski wyciągamy z obserwacji i co za tym idzie jakie działania podejmujemy. Kluczowym krokiem we wspinaniu się po drabinie wnioskowania jest nieświadoma selekcja spośród wszystkich możliwych do zaobserwowania tylko tych faktów, które są zgodne z przekonaniami osoby, która wnioskuje. Efekt ten powoduje, że kiedy jakieś zdarzenie obserwuje kilka osób, to z tych samych przesłanek mogą wyciągnąć one zupełnie różne, czasem nawet sprzeczne wnioski.

WARTOŚĆ DLA ORGANIZACJI

Drabina wnioskowania pozwala osobom zaangażowanym w zmianę zrozumienie różnic występujących między nimi wynikających z różnych doświadczeń. Świadomość zależności od nieuświadamianych sobie przekonań lub założeń może pomóc w ich nazwaniu i „zawieszeniu” na czas prowadzenia dyskusji co może przynieść większą otwartość i może doprowadzić do lepszego zrozumienia, a czasem do pojawienia się zupełnie nowych, nie dostrzeganych wcześniej możliwości działania.

SCENARIUSZ

Metoda Lewej Kolumny. Używana w dyskusji.

Każdy z uczestników rozmowy, dyskusji powinien wykonać następujace kroki:
Przygotuj kartki do notowania i podziel na dwie kolumny. Lewa kolumna jest przeznaczona na nieujawniane myśli a prawa na wygłaszane słowa.
W trakcie rozmowy notuj co mówisz i co słyszysz w prawej kolumnie, a to co w związku z tym myślisz w lewej.
Po zakończonej rozmowie przeanalizuj to, co zapisałeś w lewej kolumnie. Jakie założenia i przekonania się w niej uwidoczniły?
Porozmawiajcie o tych założeniach i przekonaniach.
Co się zmieniło ? Jakie nowe myśli się pojawiły?

Analiza własnego wnioskowania. Samodzielna refleksja

Stop! Pora się zastanowić!
Określ na którym szczeblu drobimy jesteś, czy:
Wybierasz pasujące Ci dane czy uwzględniasz wszystkie fakty?
Interpretujesz co one znaczą?
Czynisz lub sprawdzasz założenia?
Formułujesz lub sprawdzasz wnioski?!
Decydujesz co I dlaczego zrobisz?
Schodź ze szczebla, na którym jesteś, analizując swoje wnioskowanie. Dzięki temu wyśledzisz, czy opierasz się na „pasujących ci” faktach czy na rzeczywistości.
Na każdym etapie zadaj sobie pytanie o to Co i Dlaczego myślisz? W miarę analizy możesz potrzebować dostosować swoje myślenie, np. możesz potrzebować zmienić swoje założenia lub uwzględnić dodatkowe, pominięte wcześniej dane.
Poniższe pytania mogą ci pomóc w procesie schodzenia z drabiny:
Dlaczego wybrałem ten sposób działania? Jakie inne działania powinienem był rozważyć?
Jakie przekonanie leży u podstaw tego działania? Czy jest ono uzasadnione, oparte na faktach?
Dlaczego wyciągnąłem właśnie te wnioski? Czy te wnioski są rozsądne?
Jakie są moje założenia I dlaczego właśnie je przyjąłem? Na ile moje założenia są potwierdzone
Jakich danych wykorzystałem i dlaczego? Czy wybrałem je świadomie i rygorystycznie oceniałem ich właściwość?
Jakich faktów powinienem użyć jako podstawy wnioskowania? Jakie inne fakty powinienem rozważyć lub uwzględnić?
Po tych dodatkowych analizach i być może nowych faktach, przy zweryfikowanych przekonaniach lub założeniach możesz znów zacząć się wspinać po drabinie…

PRZYCZYNY STOSOWANIA

Jak opisano powyżej model stosuje się w celu poprawy komunikacji w zespole poprzez ujednolicenie sposobu rozumienia sytuacji, zdiagnozowania pojawiających się założeń lub przekonań.

REZULTATY

Lepsze zrozumienie zaobserwowanych zdarzeń. Lepsze porozumienie pomiędzy członkami zespołu.

PUŁAPKI

Brak nawyku i umiejętności autorefleksji,
Brak zaufania i odwagi w ujawnianiu siebie w zespole.

ODMIANY

ŹRÓDŁO

Kleiner A., Roberts Ch., Ross R. B., Senge P. M., Smith B. J., Piąta dyscyplina. Materiały dla praktyka, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.

Jeżeli chcesz pobrać wersję elektroniczną i już uzyskałeś hasło do Bazy wiedzy wpisz je poniżej, w przeciwnym przypadku możesz się zarejestrować tutaj